یکی از دروس و همچنین گرایش های شیمی، شیمی آلی است که در بین علاقه مندان به شیمی طرفداران بسیاری هم دارد. چرا که شیمی آلی بخش وسیعی از شیمی و داروسازی و حتی پزشکی را در بر می گیرد. شیمی آلی، زمینه‌ای است که از دیدگاه تکنولوژی اهمیتی فوق‌العاده دارد. شیمی آلی شیمی رنگ و دارو ، کاغذ و مرکب، رنگینه ها و پلاستیک ها ، بنزین و لاستیک چرخ است. شیمی آلی، شیمی غذایی است که می‌خوریم و لباسی است که می‌پوشیم و زیر مجموعه ای از دانش شیمی است که درباره ترکیبات کربن یا مواد آلی سخن می‌گوید، در گذشته به موادی که ریشه گیاهی یا حیوانی داشتند، مواد آلی می گفتند اما امروزه مواد آلی را می توان از طریق روش های صنعتی و آزمایشگاهی و به کمک مواد معدنی نیز سنتز کرد. موادی که از منابع آلی بدست می آیند، در یک ویژگی مشترک هستند و آن اشتراک در دارا بودن عنصر کربن است.
دو منبع بزرگ مواد آلی که از آنها ترکیبات آلی با ترکیبات ساده، تأمین می شوند، نفت وزغال سنگ هستند، این دو ماده فسیلی در مفهوم قدیمی آلی بوده و حاصل تجزیه جانوران و گیاهان بوده. شیمی آلی، شیمی ترکیبات کربن با سایر عناصر به ویژه هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، هالوژن ها و غیر فلزات دیگر نظیر گوگرد و منیزیوم است.
پایه شیمی آلی بر اساس کربن است. کربن عنصری شیمیائی در جدول تناوبی با نشان C و عدد اتمی ۶ است. عنصری غیر فلزی و فراوان، چهارظرفیتی و دارای چندین دگرشکل است. چنین کربنی همسانگرد و مانند شیشه محکم است. لایه‌های گرافیت آن مانند کتاب مرتب نشده‌اند، بلکه مانند کاغذ خرد شده می‌باشند. نوع خالص و متراکم آن الماس و نوع نرم و غیر متراکم آن گرافیت است.
الکل ها،اترها،هیدروکربن ها، آلدئیدها، کتون ها، کربوکسیلیک ایده‌ها ترکیبات آلیفاتیک حلقوی، کربانیون ها، آمین ها، فنل ها، درشت مولکول ها و بسپارها (پلیمر) و نظیر آنها جزء مواد آلی بوده و مباحث شیمی آلی را به خود اختصاص داده اند. امروزه از مواد آلی و دانش شیمی آلی در رنگ سازی، کاغذ و جوهرسازی، موادغذایی، پوشاک، پتروشیمی و نفت، مواد پلاستیکی ولاستیکی، داروسازی، پزشکی و ده ها صنعت دیگر بهره می برند. افزون بر بیست میلیون ترکیب شناخته شده کربن وجود دارد و هر ساله نیم میلیون ملکول جدید به خانواده مواد آلی اضافه می شوند.
شیمی آلی شالوده زیست شناسی و پزشکی است. ساختمان موجودات زنده به غیر از آب، عمدتا از مواد آلی ساخته شده اند، مولکول های مورد بحث در زیست شناسی مولکولی همان مولکول های آلی هستند. امروزه ما در عصر کربن زندگی می کنیم، هر روزه روزنامه ها و مجلات، ذهن ما را متوجه ترکیبات کربن نظیر کلسترول، چربی های اشباع نشده، هورمون ها، استروئیدها، حشره کش ها و فرومون ها می نماید.
شیمی معدنی چیست؟
یکی از دروس تخصصی شیمی در دوره کارشناسی و حتی یکی از گرایش های شیمی در مقاطع تحصیلی بالاتر شیمی معدنی می باشد. شیمی معدنی بر روی مطالعه‌ی ترکیبات غیرآلی که شامل همه‌ی ترکیبات فلزی و غیر فلزی سنتز شده‌ی مصنوعی و به طور طبیعی رخ داده می‌باشد، تمرکز دارد. این بخش از شیمی شامل مطالعه‌ی ساختار، خواص و سنتز این ترکیبات می‌باشد. شیمی معدنی پیشرفته شامل مکانیک کوانتومی مولکولی بوده که توصیف دقیقی از ساختار مولکولی ترکیبات آلی را ارائه می‌دهد. مکانیزم‌های واکنش درگیر در ترکیبات معدنی به صورت مفصل مورد مطالعه قرار گرفتند. کار آزمایشگاهی در دوره‌های شیمی معدنی شامل "آنالیز کیفی معدنی" با هدف آموزش دانش آموزان در رابطه با شناسایی انواع مختلف نمک‌ها از طریق مجموعه‌ای از آزمایشات تحقیقی می باشد. این بخش از شیمی شامل روش‌های آنالیز کمی مختلف مانند تیتراسیون و سنتز واقعی ترکیبات معدنی نیز می‌باشد.
بازار کارفارغ التحصیلان شیمی معدنی
دانش آموختگان در صورت فعالیت در این رشته بیشترین ارتباط را بین رشته تحصیلی و شغل خود برقرار خواهند کرد :شیمی دان، پژوهشگر، استاد دانشگاه ومعلم. هر کارخانه‌ای که دایر شود، در بخش کنترل کیفیت کالاهای ساخته شده نیاز به یک شیمیست دارد. همین طور در تمام صنایع احتیاج به فارغ‌التحصیلان شیمی داریم تا مواد اولیه را با توجه به استانداردهای جهانی بررسی کرده و رد یا قبول بکنند.
فارغ‌التحصیلان این رشته توانایی تغییر و تبدیل بر روی مواد خام را دارند و به یاری همین توانایی، تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان این رشته کارگاه ها یا کارخانه‌های شیمیایی کوچک یا بزرگ دایر کرده و در کار خود نیز موفق بوده‌اند. در ضمن فارغ‌التحصیل شیمی می‌تواند در کارگاه ها و کارخانه‌های تهیه مواد آلی، دارویی ،رنگ ها، رزین‌ها و تهیه و ترخیص مواد معدنی کار بکند.
ساختار مواد معدنی
ساختار مواد معدنی اغلب بر اساس تعدادی از چند وجهی‌های با نظم کمتر، نظیر دو هرمی با قاعده مثلث، منشور سه ضلعی و غیره و همچنین بر اساس شکل های باز چند وجهی‌های منتظم یا غیر منتظم که در آنها یک یا چند راس حذف شده است، نیز مشاهده می‌شود.
در یک مفهوم گسترده، مواد معدنی را می‌توان در چهار طبقه تقسیم بندی نمود:
- عناصر
- ترکیبات یونی
- ترکیبات مولکولی
- جامدات شبکه‌ای یا بسپارها
تفاوت بین ترکیبات آلی و ترکیبات معدنی در چیست؟
بعد از تعریف جزئیات موضوع در رابطه با هر دو شاخه‌ی شیمی، تفاوت‌های بین آنها باید تا کنون روشن شده باشد. در حالی که شیمی آلی، ترکیبات هیدروکربنی یا ترکیبات پیچیده‌ی آلی را به طور کلی مورد مطالعه قرار می‌دهد، شیمی معدنی بقیه‌ی زیر مجموعه‌ی ترکیبات، به غیر از ترکیبات آلی را مورد مطالعه قرار می‌دهد. این تمایز واضح به واسطه‌ی پیچیدگی بالاتر ترکیبات آلی در مقایسه با ترکیبات معدنی ضروری می‌باشد.
