رشته پلیمر امروزه یکی از رشته‌هایی است که افراد بسیاری را جذب کرده و علاقه‌مندان زیادی از بین دانشجویان شیمی دارد. همچنین صنعت پلیمر از گذشته تا امروز پیشرفت بسیاری داشته و یکی از عوامل جذب دانشجویان به این رشته صنعت پلیمر است. انواع مختلف پلیمرها از مواد نفتی مشتق می‌شوند که بسیار کاربردی در صنعت لاستیک و پلاستیک هستند. اگر قصد دارید در این رشته پلیمر تحصیل کنید برای آشنایی مبحث و رشته پلیمر و اینکه آینده شغلی این رشته چگونه است این محتوا را بخوانید.
شیمی پلیمر زیر شاخه‌ای از علم شیمی است که به بررسی درشت ملکول‌ها یا همان پلیمرها می پردازد. پلیمرها ملکول‌های طویل و بزرگی هستند که از به هم پیوستن واحدهای تکراری به نام مونومر تشکیل می‌شوند. بعد از جنگ جهانی دوم تحقیقات و مطالعات فراوانی بر روی پلیمرها آغاز شد. زیرا این مواد اغلب ویژگی‌های منحصر به فرد و جالبی را از خود نشان می‌دادند که هم می‌توانستند جایگزینی برای فلزات در بسیاری از کاربردها باشند و هم اینکه کاربردهای جدیدی برای آنها تعریف شود. سالانه میلیون‌ها تن از پلیمرها در سراسر جهان تولید می‌شود و در بسیاری از صنایع با فناوری پیشرفته هم این گونه مواد کاربردهای بسیار مهمی پیدا کرده اند. با توجه به اهمیت روز افزون و استفاده های متنوعی که پلیمر ها دارند وجود رشته‌ای که فقط این مواد را مطالعه کنند شاید خیلی دور از ذهن نباشد. در سال ۱۹۴۶ هرمان مارک، انستیتوی تحقیقاتی پلیمر، که اولین موسسه تحقیقاتی که برای مطالعه صرف بر روی پلیمرها بود را تاسیس کرد.
قبل از این تاریخ در برخی دانشگاه‌های امریکا بر روی پلیمرها کار می‌شد، اما اولین موسسه‌ای که به طور تخصصی برای مطالعه شیمی پلیمرها تاسیس شد موسسه آقای مارک بود. دانشگاه آکرون هم دانشگاهی است که نزدیک به ۱۰۰ سال است که در زمینه پلیمرها و صنعت لاستیک کار می کند. می‌توان دانشگاه آکرون در ایالت اوهایو امریکا را قطب پلیمر امریکا و یا حتی جهان دانست. دانشگاه آکرون دانشگاه شناخته شده‌ای نیست اما در زمینه صنعت لاستیک و همچنین پلیمرها حرفهای بسیاری برای گفتن در سطح جهان دارد.
در ایران اما در سال ۱۳۸۳، دانشگاه تهران تصمیم به تاسیس این گرایش برای مقطع کارشناسی‌ارشد برای رشته‌شیمی گرفت. قبل از این تاریخ هم دانشگاه‌ها و اساتید زیادی در دانشگاه‌های کشور بر روی پلیمرها کار می‌کردند، اما به طور تخصصی این دانشگاه تهران بود که برای اولین بار اقدام به تاسیس این گرایش کرد. پس از این دانشگاه، برخی دانشگاه‌های دیگر مثل دانشگاه اصفهان، گرگان و … و همچنین پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران هم اقدام به تاسیس این گرایش در دانشگاه‌های خود کردند. در سال ۱۳۸۵ دانشگاه تهران اولین دانشجوی دکتری خود در این گرایش را هم گرفت تا عملا پایه گذار اصلی این رشته در کشور باشد.
سنتز پلیمرها، شناسایی و بررسی خواص مکانیکی و شیمیایی، طیف سنجی و بررسی ساختار پلیمرها، پیدا کردن کاربردهای بیشتر، بررسی تکنولوژی پلیمرهای مختلف، مطالعه کامپوزیت ها و بسیاری موارد دیگر، زمینه‌هایی است که دانشجویان این رشته درآن مشغول هستند.
دروس دانشگاهی رشته پلیمر
در دانشگاه‌های مختلف چارت درسی این رشته کمی تفاوت دارد. اما دروسی مثل سنتز پلیمرها، شیمی و تکنولوژی پلیمرها، شیمی فیزیک پلیمرها و سینتیک پلیمریزاسیون از جمله دروسی هستند که معمولا برای دانشجویان ارائه می‌شوند. دروسی هم مانند پلیمرهای طبیعی، آنالیز پلیمرها، مخلوط های پلیمری و … به صورت دروس اختیاری ارائه می‌شوند.
ضرایب دروس آزمون دکتری شیمی پلیمر
ضرایب دروس رشته شیمی پلیمر به شرح زیر می‌باشد:
زبان انگلیسی با ضریب ۲
استعداد تحصیلی با ضریب ۱
مجموعه دروس کارشناسی ارشد با ضریب ۴ شامل دروس زیر
- شیمی و سینیتیک واکنش های پلیمر ها
- سنتز پلیمرها
- شناسایی پلیمرها
چشم انداز و بازار کاررشته پلیمر
به نظر می‌رسد این رشته با توجه به کاربردهای روزافزون پلیمرها در زندگی روزمره از بازار کار بسیار مناسب‌تری برخوردار باشد. با توجه به افزایش تعداد شرکت‌هایی که در ارتباط با پلیمرها هستند و بر روی این مواد کار می‌کنند، و همچنین با توجه به جامعه آماری کم فارغ التحصیلان این رشته، آینده روشنی را می‌توان برای این رشته متصور بود. البته چند سالی است که وضعیت ادامه تحصیل در مقطع دکتری برای شیمی پلیمر بسیار محدود شده است. اما به نظر می رسد که کار کردن روی پلیمرها موقعیت بسیار خوبی را برای دانشجویانی که می‌خواهند اپلای بگیرند به وجود می آورد.
با توجه به وضعیتی که کشور ما در مورد منابع هیدروکربنی دارد و رشد روز افزون کاربردهای پلیمرها، می توان امیدوار بود در آینده خبرهای بسیار خوشی از جامعه پلیمریست ها شنیده شود.
انجمن علمی دانشجویی شیمی
- جمعه ۲۸ شهریور ۹۹
