آیا شما رزین ها را می شناسید و می دانید چه کاربردی دارند و یا اهمیت رزین ها در صنایع چقدر است؟ این محتوا شما را با رزین آشنا می کند و اطلاعات کاملی از رزین ها و ترکیبات شیمایی آن در اختیار شما می گذارد.
رزین ترکیبی است مصنوعی یا طبیعی که بسیار چسبنده است و در صورتی که تحت شرایطی خاص قرار گیرد سخت می شود. حلال آن معمولا الکل می باشد و در آب حل نمی شود، این ترکیب را بر اساس ترکیب شیمیایی و مورد استفاده آن به روش های گوناگونی طبقه بندی می کنند. رزین طبیعی که بهترین نمونه آن شیره درخت کاج می باشد، دارای بوی تندی است. همانطور که گفته شد این ماده بسیار چسبنده است اما با گذشت زمان سخت می شود. این مواد هزاران سال است که برای انسان ها شناخته شده است. تعدادی از گیاهان دیگر نیز رزین تراوش می کنند همچنین برخی گیاهان ماده ای مشابه به نام صمغ تولید می کنند که با آب واکنش نمی دهد و نرم تر و انعطاف پذیرتر از رزین می باشند. بعضی از رزین های گیاهی بدلیل داشتن ترکیبات ناپایدار، بشدت فرار هستند.
اشتباه در تشخیص درختان رزین دار می تواند عواقب ناگواری داشته باشد، زیرا برخی از آنها حاوی ترکیب هپتان هستند که هیدروکربنی قابل اشتعال و انفجار است. رنگ رزین گیاهی از شفاف تا قهوه ای تیره متغیر است و دارای سختی و کدورت های متفاوتی است. یکی از رزین گیاهی معروف و زینتی، کهربا میباشد که اغلب به رنگ طلایی تیره یافت شده که رنگ متعارف رزین‌های گیاهی است، در حالتی نادر کهربا به رنگ آبی نیز دیده می شود. از گذشته تا به امروز بشر از رزین کاج برای درزگیری قایق ها ، ظروف غذا، مومیایی کردن اجساد و مصارف دیگر استفاده می کند. همچنین از این ماده در ساخت عطر، جواهر، لاک، جوهر، جلا و بسیاری از اشیاء دیگر مورد استفاده می شود.
پیشرفت تکنولوژی و پی بردن به اینکه می توان این ماده را به پلیمر تبدیل کرد منجر به کشف رزین‌های مصنوعی شد. اکثر پلیمرها را با رزین‌های مصنوعی می سازند زیرا ارزان تر و تصفیه آنها راحت تر است. از جمله مزایای رزین‌های مصنوعی نسبت به رزین‌های طبیعی پایدارتر، قابل پیش بینی تر و یکنواخت تر بودن آنها هست چون تحت شرایط کنترل شده ساخته می شوند و تولیدات ناخالص در آنها وجود ندارد. رزین‌های مصنوعی در آزمایشگاه از طریق ترکیب کردن مواد شیمیایی ساخته می شوند و نتیجه واکنش تشکیل ترکیبات چسبناک است. این ماده می تواند در بسیاری از موارد از جمله تولید پلاستیک، رنگ و بجای رزین طبیعی مورد استفاده قرار گیرد. انواع رزین عبارتند از:
رزین پلی‌استر، رزین فنولیک، رزین وینیل‌استر، رزین اپوکسی، سایر رزین‌ها رزین پلی‌استر. رزین‌های پلی استر غیر اشباع بطور گسترده در سراسر دنیا استفاده می شوند. زنجیر اصلی پلیمری این رزین دارای اتصالات استری میباشد که از واکنش تراکمی یک ترکیب الکلی چند عاملی و یک اسید چند عاملی مانند گلیکول و اسید فوماریک تهیه می‌شود. بنابراین با طراحی فرمول و کنترل اسیدهای اشباع و غیر اشباع، کاتالیستها، دما و زمان واکنش، مجموعه کاملی از رزین‌ها را می‌توان تولید نمود که برای کاربردهای مختلف مناسب باشند. پلی استر غیر اشباع با استایرن مخلوط می‌شود و می‌تواند از طریق پیوندهای دوگانه موجود در هر دو جزء، شبکه‌ای شود.
معمولا رزین در هنگام مصرف با استایرن مخلوط می شود و برای رسیدن به خواص مختلف، دارای اجزای زیر می باشد:
تغلیظ کننده‌ها: به منظور تغلیظ کردن فرمولاسیونهای مورد استفاده در SMC و BMC.
سیستم پخت: به منظور شروع و تسریع واکنش شبکه ای شدن، در دمای محیط یا دمای بالا.
پیگمنت: به منظور رنگ دادن به قطعه و زیبایی آن.
جاذب :UV به منظور افزایش مقاومت در برابر نور خورشید – فیلر به منظور کاهش جمع شدگی و قیمت و ایجاد خواصی چون مقاومت شعله و آتش.
جداکننده قالب: به منظور تسهیل جدا شدن قطعه از قالب و جلوگیری از تابیدگی و صدمه به سطح قطعه رزین‌های پلی استردر فرایندهای مختلفی از قبیل لایه گذاری دستی، پاشش رزین، RTM، ریخته گری، پولتروژن، SMC و BMC.
عوامل کنترل جریان پذیری: به منظور کنترل جریان رزین و جلوگیری از شُرّه کردن رزین در لایه گذاری سطوح عمودی و ریخته گری ر.
زین ضد حباب: به منظور سهولت در خروج حباب از رزین و کاهش حفره در محصول نهایی.
عوامل آغشته سازی: به منظور بهبود آغشته سازی فیلرها و الیاف با رزین به منظور حصول چسبندگی مناسب کامپوزت های پلی استر_شیشه از نظر حجم مصرف، بیشترین اهمیت را دارند و پیدا کردن نمونه هایی از آنها در محل کار و زندگی ما بسیار آسان است. مقاومت کامپوزیت های پلی استری تا دمای حدود ۲۵۰ درجه سانتیگراد است اما تداوم حضور در این دما و دماهای بالاتر سبب کاهش خواص آن می‌شود. همچنین بعد از پخت، حدود ۵ تا ۸ % حجمی جمع شدگی (Shrinkage) دارند. در مورد کاربرد الیاف شیشه به همراه رزین پلی استر به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت به فصل مشترک الیاف و رزین باید از ژل کوت مناسب استفاده کرد. به دلیل طبیعت قطبی ساختار پلیمری، کاربرد آنها در مجاورت وسایل الکتریکی با فرکانس بالا محدودیت دارد. منبع:unionpigments.com
- شنبه ۱۱ مرداد ۹۹
